004. JavaScriptda ma'lumot turlari ( data types )

JavaScriptda ma’lumot turlari (data types) ikkita asosiy kategoriya: primitive va non-primitive (yoki reference turlari) ga bo’linadi va ular 8 ta. Har bir kategoriya o’ziga xos xususiyatlarga ega.

Primitive Ma’lumot Turlari

Primitive turlari oddiy va o’zgarmas (immutable) qiymatlar saqlaydi. Yuqorida tushuntirilganidek, JavaScriptda oltita primitive tur mavjud:

1. Number:

   • Raqamli qiymatlarni ifodalaydi (butun va o’nli sonlar).

   • Misol:

     let age = 30;
     let temperature = 36.6;
     

2. String:

   • Matnli qiymatlarni ifodalaydi.

   • Misol:

     let name = "Alice";
     let greeting = 'Hello, World!';
     

3. Boolean:

   • Mantiqiy qiymatlarni ifodalaydi (true yoki false).

   • Misol:

     let isMarried = false;
     let hasChildren = true;
     

4. Undefined:

   • Qiymat hali aniqlanmagan o’zgaruvchi.

   • Misol:

     let something;
     console.log(something); // undefined
     

5. Null:

   • Maxsus qiymat bo’lib, qiymatning yo’qligini anglatadi.

   • Misol:

     let car = null;
     

6. Symbol:

   • Unikal va o’zgarmas identifikator yaratadi.

   • Misol:

     let sym1 = Symbol('description');
     let sym2 = Symbol('description');
     console.log(sym1 === sym2); // false
     

7. BigInt:

   • Juda katta butun sonlarni ifodalaydi.

   • Misol:

     let bigNumber = 9007199254740991n; // 'n' harfi BigInt qiymatini ifodalaydi
     

Non-Primitive Ma’lumot Turlari (Reference Types)

Non-primitive turlari yoki reference turlari murakkab obyektlarni ifodalaydi. Ular qiymat o’rniga obyektga bo’lgan havolani (reference) saqlaydi va Object type ga kiradi.

1. Object:

   • JavaScriptdagi barcha non-primitive turlar Object turiga kiradi.

   • Obyektlar (key , value) juftliklarini saqlaydi.

   • Misol:

     let person = {
       name: "John",
       age: 30
     };
     

2. Array:

   • Bir xil yoki har xil ma’lumot turlaridagi qiymatlar to’plamini saqlash uchun ishlatiladi.

   • Misol:

     let numbers = [1, 2, 3, 4, 5];
     let mixed = [1, "hello", true];
     

3. Function:

   • Funksiya — bu qayta foydalanish mumkin bo’lgan kod bloki bo’lib, bu ham obyekt turidir.

   • Misol:

     function greet(name) {
       return "Hello, " + name + "!";
     }
     

4. Date:

   • Vaqt va sanani ifodalash uchun ishlatiladi.

   • Misol:

     let today = new Date();
     

5. RegExp:

   • Muntazam ifodalar (regular expressions) bilan ishlash uchun ishlatiladi.

   • Misol:

     let pattern = /hello/;
     

Xulosa:

• Primitive turlar: oddiy, o’zgarmas qiymatlar (Number, String, Boolean, Undefined, Null, Symbol, BigInt).
• Non-Primitive turlar: murakkab obyektlar va ma’lumot tuzilmalari (Object, Array, Function, va boshqalar) lekin unutmang bular hammasi umummiy qilib Object deyiladi.

Primitive turlar qiymatni saqlaydi, non-primitive turlar esa obyektga havolani saqlaydi. Bu JavaScriptda ma’lumotlarni qanday ishlatish va o’tkazish usulini belgilaydi.

Keyingi maqolalarda ko’rishguncha.